|
De verhalen van ervaringsdeskundigen |
19 mei 2022 |
|
|
|
MO en BW bekeken met andere ogen |
Wat maakt Beschermd Wonen succesvol? En Maatschappelijke Opvang? Wat maakt dat het goed gaat en waar zitten de leerpunten? Dat stond op 12 april centraal in het gesprek tussen adviesbureau JSO en ervaringsdeskundigen van het Lumen panel. Drie voormalig thuislozen deelden hun ervaringen. Adviseur Jeanette van der Meer van JSO en ervaringsdeskundigen Nesrine, Remi en Anil lichten de belangrijkste opbrengst van het gesprek toe.
“Zie me als geheel en niet als een stukje”
Op het moment dat iemand in de noodopvang terecht komt is vaak sprake van problemen op meerdere domeinen. De belangrijkste tip vanuit de ervaringsdeskundigen is om in de toegang en de begeleiding te kiezen voor een integrale aanpak op alle leefdomeinen. Inventariseer in de breedte en combineer waar nodig meerdere type hulpgebieden. Of zoals Anil uitlegt “als mijn woning schoon is kan mijn hoofd ook schoon worden”.
De gemeente of sociale partners zijn soms met handen gebonden om alleen op één terrein hulpverlening te bieden. Zo ontvouwt zich juist in tijd van nood een ingewikkelde dans langs losse loketten. Gevraagd naar wat zou helpen wordt er gezegd: “Luister naar mijn verhaal en kijk bijvoorbeeld verder dan alleen dakloosheid, schuldhulpverlening of huishoudelijke hulp.”
Jeanette: “In Den Haag werken ze bijvoorbeeld met een jongerenregisseur die dient als één aanspreekpunt voor de cliënt. De regisseur kent de hele situatie maar ook de regelgeving en processen die nodig zijn om de juiste hulp gecombineerd te krijgen. Die heeft het mandaat om door een wachtlijst heen te breken en om op 3 plekken tegelijk om hulp te vragen als dat nodig is.”
Continuïteit geeft vertrouwen
Vertrouwen in de hulpverlener is belangrijk. “Zonder vertrouwen werk je misschien wel je doelen af maar ben je niet echt gemotiveerd, zegt Nesrine.” De klik met een begeleider maakt een enorm verschil, net als continuïteit en overdracht in de begeleiding. Het gevoel in de steek te worden gelaten, door een partner, woningcorporatie, werkgever, hulpverlener of energiemaatschappij, is vaak de aanleiding geweest om in nood te komen. Dat gevoel wordt versterkt bij een veelvuldige wissel van begeleiding.
De sociale wijkteams spelen een cruciale rol. Zij zijn een vertrouwd gezicht bij het opschalen van hulp maar ook bij het maken van de stappen terug naar meer zelfstandigheid.
Zo snel mogelijk meer zelfstandigheid
Remi geeft aan dat ook in de Maatschappelijke Opvang eigen verantwoordelijkheden en zelfstandigheid helpen om weer vertrouwen te krijgen. Bijvoorbeeld door samen te koken of een groentetuin te onderhouden.
Vanuit de centrale opvang is het wenselijk om zo snel mogelijk de stap te kunnen maken naar begeleid wonen in een kleine opvang. Remi: “Samen in een huis wonen kun je aangrijpen om te werken aan vaardigheden: voor jezelf opkomen, zorgen voor het huis en samenwerken. Ondanks je situatie houd je de behoefte om zelfstandig te gaan wonen.” Begeleiding daarin is wel nodig.
De opvang locatie hoeft niet luxe te zijn en mag best met gedeelde faciliteiten. Gelet op de woningnood worden ook creatieve alternatieven genoemd, zoals de mogelijkheid om in de zomer in een tentje te slapen of op een boerderij. Het biedt perspectief om even van het terrein van de noodopvang te komen.
Stigmatisering
De overstap naar meer zelfstandige woonsituaties wordt bemoeilijkt door het gebrek aan locaties, deels veroorzaakt door de stigma’s die rondom dak- en thuislozen hangt. Je wilt de heersende beelden omzetten naar verdraagzaamheid en inclusiviteit.
Remi: “Er heerst vaak een ééndimensionaal beeld van ons”. Wat vaak het beste werkt om acceptatie te vergoten is het directe gesprek tussen clienten en de buurt. Het is vaak wel een pittig gesprek dat goede begeleiding nodig heeft blijkt in de praktijk.
De juiste kennis op de juiste plek
Het wordt zoeken naar de beste verhouding tussen opvang in de eigen gemeente en centraal in Leiden. Het is goed dat de opvang in de eigen gemeente wordt gedaan. Al kan het wisselen van omgeving soms een noodzakelijke interventie zijn. Ook hierin geldt dat maatwerk belangrijk is.
Tegelijk ligt in Leiden veel kennis en ervaring die niet verloren mag gaan. De beschikbare capaciteit en kennis moet overgedragen worden met het oog op continuïteit en het vergroten van de kansen op doorstroom naar zelfstandigheid.
Het belang van een prettige toegang
Jeanette: Voor 80% van de mensen lukt het om zelf de weg naar hulp te vinden. Maar voor een deel verergert dat de problemen.
Anil: “Ik heb als gevolg van mijn contacten met de gemeente in het verleden angsten opgebouwd voor gemeentelijk contact. Het heeft lang geduurd weer vertrouwen te krijgen in de instanties.” Het is dus van belang dat toegangsmedewerkers hun aandeel in het herstelproces niet onderschatten. Het toch al beperkte zelfvertrouwen kan in het contact met de gemeente nog verder dalen en onbedoeld problematiek verergeren. Belangrijkste advies is: écht luisteren en samenwerken rondom en met de cliënt.
Lees meer over Lumen in dit artikel uit de tweede nieuwsbrief. |
|
|
|
|
|