Het is zover!

Na al die jaren voorbereiding is het dan nu echt zo ver. En met de woorden 'Het is zover' begint ook de eerste nieuwsbrief van 'Aan de slag met de Omgevingswet' van 2024, dus die neem ik ook maar over aangezien de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen nu echt in werking zijn getreden. De laatste weken van 2023 stond het Omgevingsloket nog vol gas overuren te draaien, om de nog vele aanvragen voor de jaarwisseling bij de gemeenten te krijgen. Wat ook opviel was het grote aantal bestemmingsplanwijzigingen die nog zo kort voor de invoering van de Omgevingswet in procedure zijn gebracht. Het zijn dus niet alleen de aanvragers met koudwatervrees voor de nieuwe regels en procedures. Maar er is geen weg meer terug, dus naast de nog vele Wabo-aanvragen die de komende maanden nog moeten worden afgehandeld, zullen ook langzaam maar zeker de 'nieuwe' OW-aanvragen en meldingen binnenkomen, en dat is, zo merk ik overal, best wel spannend. Ik wens iedereen dan ook een heel mooi en constructief jaar toe, waarbij ik iedereen heel veel succes en inspiratie wens met het werken onder de Omgevingswet.

Omgevingswet

Met de nieuwe wet- en regelgeving die nu echt van kracht is, is er ook direct al weer veel nieuws om in deze eerste nieuwsbrief op te nemen. Zo begin ik met de nieuwe geheel Omgevingswet proof versie van de Landelijke Richtlijn bouw- en sloopveiligheid die is gepubliceerd, en die door gemeenten in het Omgevingsplan als beleidsonderdeel hierbinnen kan worden vastgesteld. Bouw- en Sloopveiligheid is vanaf 1 januari een informatieplicht geworden, waarbij het woordje 'plicht' ook duidelijk maakt dat dit bij iedere aanvraag of melding aan de orde komt. De wetteksten van de Omgevingswet en de bijbehorende regelgeving zijn vanaf 1 januari niet meer actueel te vinden op de website van Iplo, maar staan voortaan op de site wetten.overheid.nl. En wilt u precies weten wanneer u wat bekend moet maken  met betrekking tot aanvragen, vergunningen of het wijzigen van het Omgevingsplan, dan is dit overzicht van het Iplo hiervoor een mooi hulpmiddel.  

In een rondetafelgesprek georganiseerd door Yacht heb ik de deelnemers samen met Alice van de Geest proberen te prikkelen over de kansen van de Omgevingswet. In het verslag van dit gesprek lijkt het geluid dat is afgegeven wat sceptisch, maar is het vooral uitdagend bedoeld. En als je het stuk hebt gelezen, luister dan even naar het nummer 'Ravijn' van Veldhuis en Kemper. Deze songtekst geeft zo ontzettend mooi aan waar het naar mijn mening vooral om gaat voor wat betreft het doel van de Omgevingswet. 

Bureau Nieman heeft eind vorig jaar weer een mooi totaaloverzicht opgesteld van alle wijzigingen die per 1 januari in het Besluit bouwwerken leefomgeving in werking zijn getreden. Hierbij zijn de verplichte APK voor grote publieksgebouwen, de verplichte sprinklerinstallatie in parkeergarages waar boven wordt geslapen en de aanscherping van de schileisen van tijdelijke woonfuncties een paar belangrijke onderdelen. Wat niet in werking is getreden zijn de maatwerkregels voor energie- en milieuprestatie die het mogelijk moesten maken om in het gemeentelijke Omgevingsplan strengere eisen te stellen. Minister Hugo de Jonge heeft zich bij een aantal bezoeken aan conceptbouwers laten overtuigen dat dit niet positief gaat uitwerken voor de woningbouwopgave. Hierdoor zoekt hij het nu in het zo snel mogelijk landelijk aanscherpen van deze eisen, zoals de aanscherping van de MPG naar 0,5 per 1 januari 2025. In de laatste Kamerbrief van 2023 over de bouwregelgeving heeft de minister de Tweede Kamer nog uitvoerig geïnformeerd over de uitvoering van diverse moties en toezeggingen die de komende periode nog zullen worden verwerkt en opgenomen in de bouwregelgeving. 

Wat natuurlijk ook behoorlijk op de schop is gegaan per 1 januari is het nieuwe vergunningvrije bouwen. Door de knip met het onderscheid in de vergunningvrije omgevingsplanactiviteit en de bouwtechnische activiteit, maar ook qua mogelijkheden. Op deze pagina gemaakt door IPLO zijn de wijzigingen duidelijk verwerkt en zijn de oude naar de nieuwe artikelen in een transponeringstabel goed weergegeven. Verder is er door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een handreiking met voorbeeldregels voor cultureel erfgoed in het Omgevingsplan uitgebracht. Een zeer nuttig document dat voor alle monumentendeskundigen zeker de moeite waard is om te lezen. 

Wilt u nog meer nieuws lezen over de Omgevingswet, dan zijn de nieuwsbrief implementatie van 21 december 2023 en de nieuwsbrief implementatie van 4 januari 2024 zeker het lezen waard. Ook wordt er al gekeken naar de evaluatie van de Omgevingswet, maar dit duurt maar liefst 5 jaar, dus op die resultaten zullen wij nog even moeten wachten. 

Kwaliteitsborging meldingsplicht activiteit bouwen

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet neem ik ook afscheid van de 'Wet kwaliteitsborging voor het bouwen'. Die bestaat namelijk formeel niet meer omdat de regels over de meldingsplicht activiteit bouwen zijn opgegaan in het Bbl, Bkl, de Woningwet en de Omgevingsregeling. Ik heb het dan nu in het vervolg ook over de meldingsplicht voor de bouwactiviteit waarbij in samenwerking tussen de VKBN en de VBWTN een pagina is gemaakt waar een eerste kennisdeling kan worden gedaan over de eerste ervaringen met het werken onder kwaliteitsborging. Wij hopen dat zowel aanvragers, kwaliteitsborgers, bouwers en gemeenten/OD's zo veel mogelijk hun eerste kennis willen delen door het korte ervaringenformulier in te vullen. Met zo veel mogelijk ervaringen kunnen wij gezamenlijk inzetten op verbeteringen of aanpassingen mochten die nodig zijn. 

Voor de meldingsplicht activiteit bouwen is er door de VNG een leidraad bijzondere lokale omstandigheden gepubliceerd, waarin ook voorbeelden zijn opgenomen van vier gemeenten die op hun eigen wijze deze bijzondere lokale omstandigheden kenbaar maken. De gemeente Leeuwarden heeft daarnaast een heel mooi en nuttig handelingsperspectief opgesteld voor vergunningverlening, toezicht en handhaving in relatie tot de meldingsplicht activiteit bouwen. In dit document geeft de gemeente Leeuwarden duidelijk aan welke rol zij gaat pakken binnen de meldingsplichtige bouwactiviteit.

De regelgeving zoals die nu in werking is getreden wordt overigens nog wel op in ieder geval één punt aangepast. Dit betreft het ingebruiknamebesluit. In een Kamerbrief is deze aanstaande wijziging toegelicht, en deze zal binnenkort ter consultatie worden gelegd. Het doel van de aanpassing is om als gemeente een in gebruikname te kunnen besluiten als er geen verklaring en daarmee geen gereedmelding op een bouwactiviteit komt. 

Wil je overigens meer weten over de uitvoeringstaken van de TloKB dan kun je deelnemen aan één van de regiobijeenkomsten, die samen met de VNG en de VKBN in februari worden georganiseerd. 
 
Bouwtechniek

Op bouwtechnisch vlak is er naast de al behandelde wijzigingen van het Bbl ook nog meer nieuws te melden. Zo is door SBRCURnet een nieuwe handreiking brandveiligheid hoge gebouwen  gepubliceerd, die door gemeenten die met hoogbouw (met een verblijfsgebied boven de 70 meter) te maken hebben zeker zou moeten worden besteld. Verder worden onderdelen van het EPG-stelsel geactualiseerd met een nieuwe versie van de NTA8800 die per 1 juli 2024 in werking zal treden. Wilt u alles weten over Biobased bouwen, dan kunt u op 8 februari a.s. deelnemen aan een gratis bijeenkomst georganiseerd door NEN over dit onderwerp. 

De Tweede Kamer is ook nog kort voor het kerstreces geïnformeerd over de voortgang van de herziening van het asbeststelsel. Hier speelt vooral de herziening van de Europese Asbestrichtlijn een belangrijke rol bij de aankomende wijzigingen in Nederland. Daarnaast zijn de gebruikshandleidingen LAVS (Landelijk Asbestvolgsysteem) aangepast op de nieuwe wetgeving onder de Omgevingswet. En tot slot over het onderwerp asbest een uitgebreid artikel over het uitgevoerde bodemsaneringstraject Waterfront Harderwijk dat tussen 2015 en 2021 heeft plaatsgevonden en waar in 2023 het evaluatierapport over is verschenen. 

En tot slot nog weer uw aandacht voor www.bouwenaanbwt.nl waarbij wij op 17 januari a.s. met de eerste grote groep trainees een praktijkdag gaan houden waarbij diverse bouwprojecten in Den Haag zullen worden bezocht. En toe aan een nieuwe uitdaging? Dan zijn de vacatures op onze vacaturepagina in Apeldoorn, Barneveld of Hardenberg wellicht iets voor jou!

Ik wens u weer veel leesplezier.

Wico Ankersmit
directeur Vereniging BWT Nederland