Koninklijke Binnenvaart Nederland
Nieuwsbrief
juli 2025
Ministerraad besluit: ETS2 gaat ook voor de binnenvaart gelden. Inkomsten gaan vooral naar de staatskas
De ministerraad heeft maandag 21 oktober besloten om het Europese emissiehandelssysteem ETS2 middels de zogeheten “opt-in”, vanaf 2027 uit te breiden naar onder meer de binnenvaartsector. Daarmee loopt Nederland binnen Europa voorop met de uitvoering van deze afspraken en worden Nederlandse ondernemers eerder met kostenverhogingen geconfronteerd dan hun Europese collega’s in België en Duitsland.

Voorjaarsnota 2024
In de Voorjaarsnota 2024 had het vorige kabinet hier al toe besloten; de ministerraad heeft dit besluit nu formeel bekrachtigd. Volgens het kabinet is de opt-in belangrijk voor het halen van de nationale klimaatdoelen. Voor de binnenvaartsector heeft het kabinet voor de periode tot en met 2030 ongeveer € 240 miljoen beschikbaar gesteld onder het Klimaatfonds, om verduurzaming van de binnenvaart te stimuleren. Naar verwachting haalt het kabinet met ETS2 in 2027 circa € 500 miljoen op aan inkomsten uit het verbruik van fossiele brandstoffen in de binnenvaartsector. Het gaat hier om jaarlijkse inkomsten voor de overheid die geleidelijk zullen afnemen naarmate het verbruik van fossiele brandstoffen wordt vervangen door meer duurzame energiebronnen.
 
Mogelijkheid verduurzaming
KBN ziet in ETS2 een mogelijkheid om verduurzaming in de binnenvaart te stimuleren. Het gebruik van fossiele brandstoffen wordt hierdoor onaantrekkelijker, en het financiële gat met biobrandstoffen als HVO wordt kleiner. Deze Europese maatregel kan zowel de ondernemer ten goede komen als de duurzaamheid bevorderen als de inkomsten die vanuit ETS2 gegenereerd worden, ook geheel aangewend worden om ondernemers te ondersteunen in de transitie van fossiele brandstof naar meer duurzame energiebronnen als biobrandstof, elektriciteit en waterstof.

Kritisch
KBN is echter zeer kritisch over de wijze waarop dit kabinet nu ETS2, eenzijdig invoert. ETS2 is een Europese richtlijn. De binnenvaartsector is een internationale bedrijfstak. Een dergelijke regeling zou dan ook in alle binnenvaartlanden in Europa gelijktijdig ingevoerd moeten worden. Nu dreigt alleen Nederlandse binnenvaartsector vanaf 2027 met hogere brandstofkosten te worden geconfronteerd. Op deze manier zal er een ongelijk speelveld in Europa ontstaan, en als gevolg daarvan bunkertoerisme. Dit is onwenselijk voor de Nederlandse binnenvaartsector, en zal de gewenste modal shift nog verder onder druk zetten.
 
Daarnaast is het zo dat slechts een relatief klein deel van de inkomsten van ETS2 terugvloeit naar de binnenvaartsector, namelijk ongeveer € 240 miljoen terwijl de inkomsten in alleen al het eerste jaar op € 500 miljoen worden ingeschat. De resterende inkomsten vloeien terug in de staatskas. Daarmee lijkt ETS2 in feite meer een belastingmaatregel te zijn, verpakt als verduurzamingsmaatregel.
 
KBN komt binnenkort uitgebreider terug op ETS2: wat betekent dit voor de binnenvaartsector, hoe zit deze richtlijn precies in elkaar, wat zijn de extra kosten?
 
Koninklijke Binnenvaart Nederland
t in i yt W
Scheepmakerij 330
3331 MC Zwijndrecht
078-7820565
info@binnenvaart.nl
Website