Kienhuis Hoving
Nieuwsbrief
Omgevingsrecht en
Overheid - nr. 134
Stikstofruimte snelheidsverlaging onvoldoende voor realisatie nieuwe woningen

De rechtbank Noord-Holland heeft op 22 april 2022 in een belangwekkende uitspraak geoordeeld dat de stikstofruimte die is vrijgekomen door de verlaging van de maximumsnelheid op de rijkswegen naar 100 kilometer per uur, onvoldoende is om een door Gedeputeerde Staten van Noord-Holland (hierna: ‘GS’) verleende vergunning op grond van de Wet natuurbescherming in stand te houden. De betreffende vergunning maakte de bouw van 163 woningen in Egmond aan den Hoef mogelijk, gelegen naast een Natura 2000-gebied. 

Voor het woningbouwproject was een vergunning op grond van de Wet natuurbescherming nodig, omdat de nieuwbouwplannen tot neerslag van stikstof zouden leiden. GS stelde zich op het standpunt dat ten behoeve van de nieuwbouwplannen gebruik kon worden gemaakt van de stikstofruimte die is ontstaan als gevolg van de verlaging van de maximumsnelheid naar 100 kilometer per uur en dat er geen sprake is van ‘significante gevolgen’ voor het Natura 2000-gebied.

De rechtbank Noord-Holland heeft het door een groep bewoners tegen de verleende vergunning ingestelde beroep gegrond verklaard. Hier heeft de rechtbank het volgende aan ten grondslag gelegd.

Lidstaten zijn op grond van de Habitatrichtlijn verplicht om voor ieder plan of project dat significante gevolgen kan hebben voor een Natura 2000-gebied een passende beoordeling te maken van deze gevolgen. De rechtbank heeft geoordeeld dat op basis van de rapporten waarop de verlaging van de maximumsnelheid naar 100 kilometer per uur is gebaseerd, niet kan worden geconcludeerd dat de natuurlijke kenmerken van het betreffende Natura 2000-gebied niet zullen worden aangetast. Dit is in strijd met de Habitatrichtlijn. Tevens heeft de rechtbank geoordeeld dat aanvullende maatregelen nodig zijn om de toename van de neerslag van stikstof weg te nemen en dat deze aanvullende maatregelen nog niet zijn genomen.

De rechtbank komt in de uitspraak tot de conclusie dat de regeling van het stikstofregistratiesysteem niet mag worden toegepast bij de verlening van de vergunning. Het stikstofregistratiesysteem is geïntroduceerd met de op 1 januari 2020 in werking getreden Spoedwet aanpak stikstof en heeft tot doel woningbouwprojecten mogelijk te maken door de stikstofruimte bij te houden die ontstaat als gevolg van genomen stikstofreducerende maatregelen, zoals de verlaging van de maximumsnelheid naar 100 kilometer per uur.

Deze uitspraak van de rechtbank Noord-Holland is relevant, omdat op dit moment in Nederland ruim 33.000 woningen vergund zijn op basis van het stikstofregistratiesysteem. Indien de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State het oordeel van de rechtbank zou volgen, dan betekent dit dat alle vergunningen die zijn verleend op basis van de ruimte die is ontstaan als gevolg van de verlaging van de maximumsnelheid het risico lopen om vernietigd te worden, dan wel te worden ingetrokken (in geval van onherroepelijke vergunningen), omdat deze zijn verleend in strijd met de wet. 

De uitspraak van de rechtbank Noord-Holland kan hier worden geraadpleegd: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBNHO:2022:3375
Kienhuis Hoving
Pantheon 25 | 7521 PR Enschede
Koningslaan 62 | 3583 GP Utrecht
t +31(0)88 480 40 00
e info@kienhuishoving.nl
www.kienhuishoving.nl