| Kijk-, lees- en luistertips |
Leestip 1: De dwangbuis van Koos Neuvel
Voor hun eigen bestwil?
Over dwang in de psychiatrie is het pleit nog niet beslecht. De dwangbuis van schrijver Koos Neuvel nodigt uit tot reflectie en discussie over dit complexe onderwerp. Want als dwang niet mag, hoe moet het dan wel?
Toch is dwang niet meer vanzelfsprekend. De rechten van patiënten zijn met wetgeving versterkt, psychiatrische inrichtingen zijn goeddeels afgebroken, de gedwongen opnameduur is verkort, de ambulante zorg verbeterd. En ook de laatste resten dwang staan onder druk: in 2006 publiceerden de Verenigde Naties een aanvullende mensenrechtenverklaring die mensen met beperkingen, ook psychische aandoeningen, de status van volwaardige burgers gaf. Geen dwang meer, maar als het echt niet anders kan, dan altijd met respect voor de autonomie van de ander.
Haaks op deze mensenrechtenverklaring trad in Nederland in 2020 de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) in werking, weliswaar bedoeld om dwang terug te dringen maar in feite, vergeleken met andere landen, vergaande regelgeving over wanneer ook bij behandeling thuis tot dwang mag worden overgegaan. Kortom, het pleit is nog niet beslecht. En dat maakt De dwangbuis tot een aanrader voor iedereen die met psychiatrie te maken heeft: het nodigt uit tot reflectie en discussie.
Leestip 2: In verwarde staat - Kritiek op een politiek van normaliteit van Karlijn Roex
 De samenleving krijgt steeds meer te maken met gevaarlijk geachte 'verwarde personen'. Is de samenleving nog wel veilig, zijn burgers terecht bezorgd? Karlijn Roex, een jonge sociologe die zelf verward is genoemd, draait de vraag om. Zijn het niet juist de verwarde personen die zich steeds onveiliger voelen, door stigmatiserende krantenkoppen, dreigende opsluiting en de dwingende verwachting normaal te doen? Verraadt het debat over verwarde personen niet een weliswaar goedbedoelde, maar in feite neerbuigende en uitsluitende politiek van normaliteit? In dit fascinerende boek diagnosticeert de auteur niet de verwarde persoon, maar de samenleving die dit begrip in het leven heeft geroepen. Met een meeslepende analyse van het 'verwarde-personendebat' biedt ze een sociologie als zelfverdedigingssport, als vechtkunst - waartoe de befaamde Franse socioloog Pierre Bourdieu al opriep. Karlijn Roex laat verhalen spreken die gewoonlijk geen gehoor vinden en concludeert dat het begrip verwarde persoon gevaarlijker is dan datgene waar het naar verwijst.
Luistertip: Podcast ‘Het Uur’ met hoogleraar psychologie en psychoanalyticus Paul Verhaeghe
 Jarenlang behandelde hij als psychoanalist patiënten op de sofa, inmiddels is zijn blik meer gericht op de maatschappij. Hoogleraar psychologie Paul Verhaeghe schreef het boek Onbehagen, over hoe het kan dat we in de meest voorspoedige tijden ooit leven, maar toch ziek, eenzaam, depressief en burned-out raken. Met Pieter van der Wielen praat Verhaeghe over hoe het ‘ik’, en onze identiteit, bestaat in relatie tot anderen. Hoe we als mens niet gemaakt zijn om 'het alleen te doen', terwijl de samenleving ons juist vraagt individueel, competitief en ‘maakbaar’ te zijn. En hoe dat ons opzadelt met een enorm gevoel van schuld, eenzaamheid en leegte. Over het belang van gemeenschap, en hoe de klimaatcrisis waarin we leven voedingsbodem kan zijn voor verandering en nieuwe collectieve zingeving.
Beluister hier de podcast.
|
|
|
|
|
|
