|
Dakloosheid in Nederland: meer dan getallen
 Tellen is meer dan alleen maar getallen optellen; het is de inventarisatie van ervaringskennis. In Nederland voeren we momenteel een discussie over het aantal dak- en thuislozen in ons land. Hoeveel mensen bevinden zich in Nederland zonder een vaste woon- of verblijfplek? De overheid heeft geprobeerd dit te meten met behulp van het Centraal Bureau voor de Statistiek, dat onder andere informatie uit reclasserings-, bijstands- en landelijke alcohol- en drugsregisters gebruikt. Het officiële cijfer ligt op 36.000, maar organisaties zoals het Leger des Heils en dnoDoen zien het aantal daklozen toenemen.
In onze regio, GGD Hollands Noorden Vangnet & Advies, hebben we ook een stijging waargenomen in het aantal daklozen. We registreren wie we spreken en wat we zien. Ik deel graag een aantal voorbeelden met je om je een beeld te geven. In Alkmaar ontmoeten wij mensen bij de nachtopvang van dnoDoen aan de Helderseweg, of met ondersteuning van een goed geïnformeerde boswachter zien we mensen in de duinen bij Egmond. In Den Helder spreken we met mensen op een bankje in een park, bij een inloophuiskamer voor buurtgenoten die gretig bezocht worden door mensen die niet in de buurt wonen, maar zwerven door de stad en zich opwarmen en zich tegoed doen aan de gastvrijheid van het Leger des Heils op de momenten dat het kan. In Hoorn bij een viaduct in de bosschages, in Andijk aan de oevers van het IJsselmeer nabij een jachthaven en bij het startpunt van het Leger des Heils aan het Dampten. Dan heb ik de bankjes bij bushaltes waar mensen zitten die niet op de bus wachten nog niet opgenoemd, of alle betrokken medeburgers die mensen tijdelijk onderdak bieden. En zo kan ik nog even doorgaan. Het betreft veel mensen en we gaan met ze in gesprek. Dat is natuurlijk waar het start: het contact. Indrukwekkende verhalen zijn het, veel leed, veelal vanaf jonge leeftijd belast met geweld en tekorten in van alles. Vaak opgegroeid in armoede en al op jonge leeftijd op zichzelf aangewezen. Ik hoor weleens ‘de verkeerde keuze’ gemaakt, vergeet dit alsjeblieft: men heeft vaak simpelweg niets te kiezen. Het is vaak niet wat je ziet. Je ziet namelijk mensen, vaak met het hoofd gebogen, op een bank de dag uit te zitten, ogenschijnlijk passief maar het leven met dakloosheid is een hard bestaan en er is een altijd terugkerende zorg hoe de dag door te komen en waar de nacht door te brengen. Daklozen die elkaar opzoeken in de openbare ruimte worden vaak beschouwd als overlastgevend, en soms is dat terecht. Maar als je deze bijeenkomsten bekijkt als ontmoetingen tussen lotgenoten en goed luistert, zul je merken dat er onderling steun en zorg is. Hier schuilt kracht, zij het onder erbarmelijke omstandigheden. Het delen van kennis over hoe te overleven is ook een vorm van ervaringskennis.
De ambitie van onze overheid en maatschappij is lovenswaardig: in 2030 geen dakloosheid meer in Nederland. Maatschappelijke opvangvoorzieningen zijn afgebouwd, en voor iedereen is er een passende woning met de nodige ondersteuning. Er wordt hard gewerkt aan bestaanszekerheid en preventie. In plaats van te focussen op de aantallen daklozen, zouden we meer moeten kijken naar de mensen zelf en naar hun verhalen. Dit gaat niet alleen om statistieken, maar om de menselijke ervaringen erachter. We moeten luisteren naar hun verhalen, empathie tonen en ervaringskennis omarmen. Alleen op die manier kunnen we echt werken aan een samenleving zonder dakloosheid, waar iedereen een dak boven zijn hoofd heeft en de ondersteuning die hij of zij nodig heeft. En dat begint met het inzetten van de ervaringskennis die we om ons heen zien en horen, elke dag in onze regio.
Michael Willemsen
Teamleider OGGZ Vangnet & Advies GGD Hollands Noorden
Eerder verschenen columns
|
