|
|
| Nieuwsbrief sectie SEP |
| NIP-nummer: 8888888 | 29 september 2023 |
|
|
|
| |
|
|
| |
 |
|
| Woordje van voorzitter Bart |
Hi psychologen, lid van de sectie Sociale en Economische Psychologie!
Dit is mijn laatste voorwoord in deze nieuwsbrief. Na vier jaar als voorzitter en kartrekker van deze sectie, draag ik de komende maanden de functie over aan een geweldige nieuwe, frisse voorzitter (wie verklappen we in de volgende nieuwsbrief).
Zes jaar geleden nam ik contact op met het NIP over mijn wens om een beroepsvereniging/sectie te starten voor psychologen die aan grootschalige gedragsbeïnvloeding en -verandering doen. Met een vijftal enthousiaste, intrinsiek gemotiveerde ’SEP’-psychologen startten we in 2019 de sectie Sociale en Economische Psychologie. Ik ben apetrots op wat we in die ruim vier jaar bereikt hebben.
Hoogtepunten zijn voor mij:
- In korte tijd zijn we gegroeid naar 250 leden en zijn we nog steeds de snelst groeiende sectie binnen het NIP.
- We hebben bijgedragen aan een grotere aandacht voor ethiek in gedragsbeïnvloeding en het verminderen van schadelijke (bij-)effecten, onder andere door gebruik te maken van onze eigen ethische richtlijnen en door bedrijven en autoriteiten zoals de AFM en ACM bij te staan.
- Binnen de overheid en bedrijven hebben we ‘ons soort psychologen’ echt goed weten te profileren. Niet langer denkt men bij psychologie alleen aan klinisch psychologen, maar steeds vaker ook aan psychologen die gespecialiseerd zijn in het verbeteren van ‘people, planet en prosperity’ met grootschalige gedragsbeïnvloeding en -verandering. Zo vullen we jaarlijks vele sessies op de ‘Dag van het Gedrag’.
- Daarnaast hebben we drie expertgroepen opgericht die zich richten op deze specifieke gebieden (people, planet en prosperity).
De sectie die nu staat, bestaat uit geweldige mensen. Mensen met een heel goed hart voor de maatschappij en de wereld in het algemeen, en ons soort psychologen in het bijzonder. Nu is het tijd dat één van hen de sectie nog verder brengt. In de volgende nieuwsbrief verklappen we wie de nieuwe voorzitter is. Ik heb megaveel vertrouwen in hem en wens hem net zo’n geweldige tijd toe als ikzelf heb gehad.
Nogmaals bedankt voor alle inzet, enthousiasme, successen, falen en plezier en ik wens jullie veel succes en plezier in de toekomst.
With Psychology passionate regards,
Bart
Voorzitter sectie Sociale en Economische Psychologie |
|
|
|
|
| Netwerkborrel op 12 oktober! |
Zet donderdag 12 oktober alvast in je agenda! Dan organiseert de sectie Sociale & Economische Psychologie weer een netwerkborrel, met dit keer als thema ‘Technologie en Gedrag – De toekomst van interactie!’ Tijdens dit evenement duiken we dieper in het intrigerende samenspel tussen technologie en menselijk gedrag. Ontdek hoe technologie onze handelingen, beslissingen en communicatie beïnvloedt, en welke psychologische mechanismen daarbij een rol spelen. We belichten niet alleen de fascinerende mogelijkheden, maar ook de ethische vraagstukken die ontstaan bij het toepassen van technologie.
Laat je inspireren door de impact van technologie op ons leven en werk. Ontmoet gelijkgestemde collega-psychologen en breid je netwerk uit! Na presentaties van
Mischa Coster (Mediapsycholoog NIP), Hester Gersonius (Communicatiestrateeg en datingcolumnist) en Jan Willem de Graaf (Professor Brain & Technology) is er alle ruimte om te netwerken en inspirerende contacten te leggen. Laat je enthousiasme de vrije loop en ontdek wat andere psychologen binnen ons werkveld te bieden hebben.
Toegang is gratis, maar de ruimte is beperkt, dus meld je snel aan! |
|
|
|
|
| |
|
|
| Maakt nudgen ons blind voor het grotere plaatje? |
Een duwtje in de rug om te zorgen dat we gezonder eten, meer sparen of ons milieuvriendelijker gedragen; wat kan daar nou mis mee zijn? Een heleboel, zetten hoogleraar gedragswetenschappen Nick Chater en professor economie en psychologie George Loewenstein uiteen in hun paper The i-frame and the s-frame Volgens hen zijn gedragsveranderaars zo verblind geraakt met het sturen op individueel gedrag dat we de omgeving, ofwel het systeem, niet meer kunnen zien. We kijken naar problemen vanuit een i-frame en niet vanuit een s-frame, betogen ze.
Met alle gevolgen van dien, schrijft het tweetal. Door het systeem niet aan te pakken, zijn problemen uit de hand gelopen en erger geworden, ondanks de pogingen die er zijn gedaan om individueel gedrag bij te sturen. We hebben meer overgewicht, de plastic soep groeit en het lukt ons maar niet om duurzamer te leven. Volgens Chater en Loewenstein zouden we beter werken aan systeemverandering om problemen zoals obesitas, pensioensparen en plastic vervuiling aan te pakken.
Een bittere pil natuurlijk voor nudge-grondlegger en hoogleraar gedragseconomie Cass Sunstein, die een reactie hierop schreef. Volgens hem worden gedragsveranderingsmethoden zoals nudges óók gebruikt om systemen te veranderen, en sluit het een het ander niet uit. We zijn goed bezig, vindt hij, met zowel het veranderen van de systemen als het individu. Onterecht dat gedragswetenschappers die zich bezighouden met individueel gedrag een uitbrander krijgen.
Een discussie die ongetwijfeld nog wat langer gaat nagloeien, zeker met de uiteenlopende maatschappelijke problemen die op ons afkomen. Burgers wachten tot overheid en bedrijven in actie komen, de overheid en bedrijven wachten op draagvlak bij de burgers. Waar moeten we beginnen?
Chantal
Bestuurslid, gedragspsycholoog |
|
|
|
|
| Dag van het Gedrag |
Op donderdag 9 november staat het Behavioural Insights Netwerk Nederland (BIN NL) in de schijnwerpers met hun jaarlijkse Dag van het Gedrag. Dit jaar staat het evenement in het teken van 'Bridging the gaps', oftewel: het overbruggen van kloven. De kloven tussen politiek en samenleving, tussen overheidsbeleid en uitvoering, tussen wetenschap en praktijk, tussen systeemdenken en de menselijke maat, en nog vele andere.
Hoewel het exacte programma nog niet is onthuld, kijken we vol verwachting uit naar de boeiende deelsessie van ons eigen bestuurslid Chantal van der Leest! Bedrijven, overheden en non-profits hebben allemaal aanzienlijke invloed op grote groepen mensen. Of het nu gaat om het stimuleren van aankopen, tijdsbesteding, of duurzamer en gezonder leven. Helaas kan dit ook onbedoeld mensen schaden. Chantal zal hier dieper op ingaan en zich richten op de vraag: Hoe kunnen we gedragsbeïnvloeding op een ethisch verantwoorde manier toepassen en ongewenste bijeffecten voorkomen? |
|
|
|
|
| |
|
| Updates van de werkgroepen |
Expertgroep Klimaat- en Gedragsverandering
De expertgroep Klimaat- en Gedragsverandering heeft als voornaamste doelen het positioneren van klimaat- en gedragspsychologen als experts in gedragsverandering voor het klimaat, het bevorderen van klimaatprioriteiten binnen de psychologie, het beïnvloeden van beleid door het gesprek aan te gaan met overheden en politici, het opbouwen van een actief netwerk van klimaat- en gedragspsychologen, en het verzamelen en verspreiden van hoogwaardige kennis op dit gebied.
Praktijkvoorbeelden
Als expertgroep verzamelen we projecten die zich richten op het tegengaan van klimaatverandering en het minimaliseren van de gevolgen ervan. Welke psychologische theorieën en inzichten worden hierbij toegepast? Enkele keren per jaar belichten we een van deze projecten. Deze maand brengen we bijvoorbeeld een project in Eindhoven onder de aandacht, waarin het delen van vervoer centraal staat. Benieuwd naar dit project en de andere initiatieven die we ondersteunen? Houd de website en LinkedIn in de gaten voor updates over onze projecten! |
|
|
|
| Expertgroep Welzijn en Gedrag |
|
|
De expertgroep Welzijn en Gedrag is enthousiast gestart met leden met verschilende expertises. Eén van de doelen van de expertgroep is het belang van sociaal psychologen met diverse achtergronden benadrukken. Samen met experts uit de praktijk, het onderwijs, de overheid, onderzoeksbureaus en het bedrijfsleven gaan we als expertgroep de komende tijd een gezamenlijke visie schrijven over de waarde en noodzaak van het inzetten van gedragskennis bij beleidsontwikkeling, interventies en onderzoek. Hierbij focussen we niet alleen op welzijn, maar ook op de andere voor de sectie relevante thema's, zoals ethiek, klimaat en geld.
Daarnaast zullen we onze focus op welzijn verder uitwerken, in relatie tot het concept van brede welvaart. Welzijn hangt dan samen met thema’s als: samenleving, verbinding, veiligheid, onderwijs, arbeid & vrijetijd, gezondheid en welbevinden. De onderlinge samenhang en wisselwerking tussen deze thema’s zijn bepalend voor de mate van welzijn op maatschappelijk en individueel niveau.
Praktijkvoorbeelden
We zullen ook papers gaan opleveren, waarin we voorbeelden opnemen om naast de theorie ook de praktijk te laten zien. Heb jij voorbeelden van praktijkonderzoek waarin kennis uit de gedragspsychologie is toegepast op vraagstukken over welzijn en geld of doenvermogen? Dan horen we dat graag! Dit kunnen projecten, campagnes, interventies of acties op kleine of grote schaal zijn. We willen een divers beeld van de breedte van ons werkveld zichtbaar maken.
Wil jij bijdragen?
Stuur je voorbeeld of input naar sectiesep@psynip.nl. Wij nemen dan contact met je op. Ken je een voorbeeld van een ander? Dan ontvangen wij graag de contactgegevens, zodat we de persoon kunnen benaderen. |
|
|
|
|
|
|
 |
| Expertgroep met werktitel ‘Geld en Gedrag’ |
|
|
Veel maatschappelijke vraagstukken gaan over geld en financiële keuzes. Het is één van de aspecten die vaak voorbij komen als het gaat om brede welvaart. En in de politiek, maatschappij en media wordt veel gesproken en geschreven over bestaanszekerheid en het sociaal minimum. Vanuit de economische psychologie is er steeds meer bekend over de wisselwerking tussen de financiële situatie van mensen en hun emoties, cognitieve processen en gedrag. En die expertise is hard nodig.
Recente cijfers laten zien dat bijna 40% van de Nederlandse huishoudens moeite heeft met rondkomen (Nibud, 2022) en dat 1 op de 12 huishoudens geregistreerde problematische schulden heeft (CBS, 2022). Financiële stress is dan ook voor veel Nederlanders een dagelijkse realiteit.
Aan de andere kant weten we ook steeds meer over de factoren die juist positief bijdragen aan weloverwogen omgaan met geld en financiële keuzes. Dit betreft keuzes die mensen maken tijdens levensgebeurtenissen zoals het verlaten van het ouderlijk huis, samenwonen, of het krijgen van kinderen. Evenals keuzes die hen goed voorbereiden op de toekomst, zoals spaarplannen, hypotheken en pensioenen.
Wil jij bijdragen?
Op dit moment stemmen we af met diverse experts met verschillende achtergronden (van diverse universiteiten en werkzaam in verschillende organisaties). We bespreken wat de precieze focus en samenstelling van de expertgroep moet zijn. Waar is de grootste behoefte en wat is er al? Heb je hierbij input voor ons of een suggestie voor een geschikte naam voor deze expertgroep? Mail dan naar info@psynip.nl met als onderwerp 'SEP expertgroep met werktitel geld en gedrag'. |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
| Food for thought: psy-inspiratie |
| We halen de nodige psychologie-vitamines uit podcasts, series, documentaires en artikelen. Hieronder enkele tips van onze leden: |
|
|
|
 |
Er bestaan talrijke mogelijkheden om psychologische inzichten te integreren bij het opstellen van wetgeving en het vormgeven van uitvoeringsprocessen binnen de overheid
Maar hoe sluit je aan op de taal en werkwijze van beleidsmakers? Anne-Greet Keizer (WRR) en sociaal psycholoog Mike Keesman (UWV) delen inzichten over de toepassing van de kwaliteitseis 'doenvermogen' door het UWV, waarbij gedragsinzichten nauwlettend worden meegewogen.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Boektip: The Art of Choosing |
|
 |
Iedere dag staan we voor keuzes. Cola of Pepsi? Sparen of uitgeven? Blijven of vertrekken? Of het nu alledaagse beslissingen zijn of keerpunten in ons leven, deze keuzes definiëren wie we zijn en vormen ons leven.
In "The Art of Choosing," stelt Sheena Iyengar moeilijke vragen over hoe en waarom we kiezen. Is het verlangen naar keuze aangeboren of cultureel bepaald? Waarom maken we soms keuzes die tegen ons eigenbelang ingaan? Hoeveel controle hebben we eigenlijk over onze beslissingen? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
| Artikeltip: Judging Nudging: Understanding the Welfare Effects of Nudges Versus Taxes |
|
 |
| Ontdek hoe het slim combineren van nudges en belastingen de sleutel kan zijn tot effectiever beleid. Inzichten uit de psychologie worden ingezet om gedrag te sturen, terwijl belastingen worden gebruikt voor financiële prikkels. Lees dit artikel voor praktijkvoorbeelden en een dieper begrip van deze vernieuwende beleidsbenadering! |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Meer inspiratie! En wat zijn jouw tips? |
|
 |
Er staat een handig overzicht op onze website met deze en nog veel meer boeiende podcasts.
Via de NIP boekenclub kun je vakliteratuur met korting bestellen.
Heb jij nog tips voor podcasts, artikelen, boeken of heb je er een gemaakt en wil je deze delen? Mail dan naar webredactie@psynip.nl. |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
| Vergroot je netwerk! |
Ervaringen, artikelen of evenementen met elkaar delen? |
|
|
|
| |
|
|
| Nieuwsbrief teruglezen |
| Leuk dat je onze nieuwsbrief hebt gelezen! Heb je de vorige nieuwsbrief gemist, of wil je deze graag nog een keer lezen? Dat kan: |
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
