 |
Jacqueline van Kruiningen opent haar presentatie met een treffend voorbeeld: Michelle, een tweedejaars deeltijdstudent Verpleegkunde. “Ben ik hier wel voor gemaakt?”, vroeg Michelle zich af toen ze haar opleiding begon. Ze kwam in een voor haar compleet nieuwe wereld. Woorden als ‘literatuuronderzoek’, ‘reflectieve casestudie’ of ‘propedeuse’: nog nooit van gehoord.
Sense of belonging
Michelle voelde zich geen volwaardig lid van de hogeschoolgemeenschap. Van Kruiningen benoemt hoe deze ‘sense of belonging’ (het gevoel erbij te horen) direct invloed heeft op studiesucces. Dat geldt vooral voor studenten uit minderheidsgroepen of uit gezinnen zonder academische achtergrond.
Zelf herkent Van Kruiningen zich in Michelle. Ze kwam uit Zeeuws-Vlaanderen en begon aan een lerarenopleiding in Delft. Bij het woord ‘evaluatie’ had ze geen idee wat ermee bedoeld werd. “Wat praat jij raar”, kreeg ze te horen.
Taal als barrière
Volgens Van Kruiningen is taal niet alleen een middel om te communiceren, maar ook een toegangspoort, of juist een barrière. “Het gaat niet alleen om woordenschat,” benadrukt ze in haar presentatie. “Taal in het hoger onderwijs vraagt om structureren, analyseren en evalueren. Daar moet je in geoefend zijn. Als dat ontbreekt, ben je snel de aansluiting kwijt.”
Taalvaardige studenten hebben vaak een streepje voor. Het zogeheten Matheuseffect versterkt dit: wie goed scoort op taal, presteert vaak ook beter op andere gebieden. Wie hier niet in geoefend is, raakt achterop. Niet door gebrek aan kennis, maar door onvoldoende (taal)vaardigheden.
Taalbewust onderwijs
Ze haalt de tellingen aan van De Haagse Hogeschool: met 135 nationaliteiten is de studentenpopulatie extreem divers. Het beeld bij andere hogescholen in de Randstad is vergelijkbaar, geeft ze aan. Juist daarom is taalbewust onderwijs essentieel.
Dat betekent: taal en inhoud verbinden binnen de vakken zelf, niet in aparte taallessen. Taalonderwijs is geen losse module, maar verweven met de inhoud van vakken. Dat vraagt iets van alle docenten: zij worden medeverantwoordelijk voor taalontwikkeling.
Thuis in taal
Van Kruiningen pleit voor een gezamenlijke aanpak, waarin vakdocenten, taaldocenten en onderzoekers samenwerken. Alleen dan ontstaat er een leeromgeving waarin álle studenten zich thuis kunnen voelen. “Iedere docent is een taalbewuste docent,” stelt zij.
Tot slot verwijst ze naar de 19-jarige student Salman, afkomstig uit Syrië. Hij ontwikkelde zich via geïntegreerd taalonderwijs tot een bewuste student Social Work. Zijn zelfgeschreven tekst (geïnspireerd op sportartikelen in het AD) laat zien hoe taalontwikkeling en persoonlijke groei hand in hand kunnen gaan.
“Taal is geen mysterie, als we het samen ontsluiten,” zegt Jacqueline. “dan maken we van het hoger onderwijs echt een plek waar iedereen erbij hoort.”
Meer informatie zie: Leidraad Taalbewust hoger onderwijs - Hogeschool Rotterdam
Zie de presentatie - Taalbewust Toegerust JvK |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
