 |
Te vaak nemen docenten en decanen het woord in een loopbaangesprek en delen hun adviezen, uiteraard met alle goede bedoelingen. Toch ziet Kitty van Veen (Hogeschool Rotterdam) het liever andersom: praat mét de leerlingen en niet tegen hen. “Stel vragen en vul het niet in. Zet leerlingen aan het werk en hun eigen weg vinden. Laat ze bijvoorbeeld vertellen over hun ervaringen tijdens een meeloopdag. Dan wordt het meer een eigen keuze in plaats van een suggestie van de decaan.”
Motieven als ingang
Een loopbaangesprek begint vaak met een reflectie op de kwaliteiten van leerlingen. Ze zijn bijvoorbeeld goed in natuur- en scheikunde. Of ze gaan makkelijk om met kleine kinderen. De vraag is of ze hun vaardigheden of kwaliteiten ook interessant genoeg vinden om er hun beroep van te maken.
Kwaliteiten zijn niet altijd het startpunt, motieven wel, zegt Jannie Steegenga (Expertisepunt LOB). Waar staan ze voor? Wat vinden ze belangrijk? Waar zijn ze op hun plek?
Om dit te achterhalen, vraagt zij aan leerlingen om een kleine situatie in gedachten te nemen die ze hebben meegemaakt, bijvoorbeeld bij een stage, een bijbaan of in de klas. “Vraag als docent door totdat je een filmisch beeld hebt van deze situatie: hoe zag het eruit? Wat deed je? Kun je een vergelijkbare situatie noemen?”
Uiteindelijk probeert de docent te achterhalen welk woord of welke kleine zin de kern van deze situatie beschrijft. Op basis daarvan stelt de docent vervolgvragen. Welke kwaliteiten heb je hierbij ingezet? Hoe kun je deze in de toekomst benutten? Welke stappen ga je nemen om dit te onderzoeken? Wat betekenen deze inzichten voor je profielkeuze?
Ondernemerschap
“Het maakt niet uit met welke situatie het gesprek begint”, is de ervaring van Steegenga. “Ergens spelen emoties een rol. Van daaruit kun je tot een woord of een klein zinnetje komen, die als goede ingang dient.”
Het is belangrijk om als begeleider terughoudend te zijn en de leerling het voortouw te laten nemen, benadrukt Steegenga. Ze deelt een voorbeeld waarbij ze had verwacht dat een leerling 'behulpzaamheid' als belangrijkste eigenschap zou noemen, terwijl de leerling juist het belang van ondernemerschap benadrukte. “Ga op je handen zitten, want de leerling geeft zelf het juiste woord aan.”
Voor meer informatie:
Zie de online module loopbaangesprekken voeren >
Expertisepunt LOB: module Versterken loopbaanontwikkeling >
Bekijk de presentatie > |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
