|
| |
Nieuwsbrief Landgoederenzone Baakse Beek – editie december 2023
|
Graag informeren we u in deze nieuwsbrief over wat er gebeurt in de Landgoederenzone Baakse Beek! Op veel plekken wordt er hard gewerkt aan het realiseren van een klimaatrobuust watersysteem. Dit doen we om de natuur, de landbouw en het erfgoed minder kwetsbaar te maken voor klimaatverandering. Een aantal deelprojecten, zoals op landgoed ’t Medler en De Wildenborch, zijn inmiddels uitgevoerd. Boswachterij De Meene volgt in de eerste helft van 2024 met het uitvoeren van maatregelen. Met andere eigenaren en pachters zijn we nog volop in gesprek.
Wilt u de vorderingen en resultaten bekijken? Op zaterdag 1 juni 2024 organiseert het projectteam van de Landgoederenzone Baakse Beek een Publieksdag in het gebied waarvoor we u van harte uitnodigen. Onderaan deze nieuwsbrief vindt u meer informatie over de Publieksdag en hoe u zich kunt aanmelden.
Tenslotte wensen we u alvast gezellige feestdagen en alle goeds voor 2024! |
|
| |
|
|
| Nieuwe website Landgoederenzone |
Het gebiedsproces rond de Baakse Beek en Veengoot concentreert zich steeds meer op de Landgoederenzone. Daarom gaat de nieuwsbrief voor de Baakse Beek en Veengoot voortaan verder als de nieuwsbrief Landgoederenzone Baakse Beek. De website Baakse Beek en Veengoot verdwijnt. Voor ontwikkelingen en projecten in het stroomgebied van de Landgoederenzone, kunt u vanaf nu terecht op de website van Waterschap Rijn en IJssel: https://www.wrij.nl/actueel/projecten/landgoederenzone-baakse-beek
Omdat de nieuwsbrief gekoppeld wordt aan de nieuwe website, krijgt deze een nieuwe vorm. Als abonnee ontvangt u automatisch de nieuwe nieuwsbrief. Wilt u deze niet meer ontvangen, dan kunt u zich hiervoor uitschrijven door een mail te sturen naar landgoederenzone@wrij.nl. Ontvangt u de nieuwsbrief nog niet automatisch, dan kunt u zich via hetzelfde mailadres aanmelden. Voor vragen over het project kunt u terecht bij omgevingsmanager Pascal Thijssen, bereikbaar op 06-10942155 of per mail: p.thijssen@wrij.nl. |
|
|
|
| Hoe staan de diverse projecten in de Landgoederenzone ervoor? |
Op onderstaande kaart zijn de deelnemende landgoederen weergegeven in het stroomgebied van de Baakse Beek, ten westen van Ruurlo. Het is goed te zien hoe ze met elkaar samenhangen. Het watersysteem speelt hierin een belangrijk rol.
Landgoederen Baakse Beek |
|
|
|
| Landgoed ’t Medler – Baakse Beek en Vordense Beek |
Op ’t Medler zijn de inrichtingsmaatregelen bijna afgerond. Veel watergangen op het landgoed zijn ondieper gemaakt of gedempt. Alleen de bodem van de Baakse Beek zelf wordt pas in het najaar van 2025 opgehoogd. Ook zijn er nieuwe watergangen gegraven. De belangrijkste is de nieuwe Vordense Beek. De nieuwe Vordense Beek is een brede ondiepe watergang (slenk) die via natuurlijke laagtes van oost naar west door het landgoed stroomt. Op bijzondere plekken zijn de kruisingen tussen wegen en water verfraaid met gemetselde muurtjes. Er is zelfs een aquaduct gemaakt. Hiermee wordt een smalle opgeleide beek óver de nieuwe Vordense Beek heen geleid, om de kasteelgracht van landgoed ’t Medler te voorzien van water. Daarnaast is er nieuwe natuur ingericht en zijn er veel bomen geplant. Het water in de nieuwe Vordense Beek is kraakhelder en de nieuwe planten zijn flink gegroeid. Metingen in peilbuizen laten zien dat het grondwater in het voorjaar minder snel uitzakt.
Bijzondere kruising op landgoed 't Medler
De eerste ‘schouw’ van de slenk was in september 2023. Een ‘schouw’ is een inspectie in het veld door deskundigen van het waterschap. Op landgoed ’t Medler hebben we dit samen met de rentmeester van het landgoed gedaan. Uit de schouw is gebleken dat er gebeurt wat de bedoeling is, in de strijd tegen de droogte. Het water wordt langer vastgehouden en heeft daardoor tijd om in de bodem te zakken. Ook bij hele grote hoeveelheden neerslag - zoals dit najaar - is er genoeg ruimte voor al het water.
Slenk landgoed ‘t Medler |
|
|
| |
|
| De Wildenborch – fase 2: verbinding met de Baakse Beek |
In 2020 is ten oosten van landgoed De Wildenborch een brede, ondiepe ‘slenk’ gegraven. Tegelijk werd een diepe, smalle sloot aan de rand van het perceel gedempt. Het doel was meer water vasthouden voor natuur en erfgoed op het landgoed. Dat is gelukt. Uit de monitoring van peilbuismetingen blijkt echter dat de grondwaterstanden niet of nauwelijks zijn gestegen. Daarvoor is de ingreep nog te beperkt. Wel zien we dat de neerslagpieken goed opgevangen worden en een bijdrage leveren aan het op peil houden van de waterpartijen. Maar het is nog niet af. Nu werken we aan ‘fase 2’. De bedoeling daarvan is om het watersysteem van landgoed De Wildenborch weer te verbinden met de Baakse Beek. Zoals het vroeger ook was. Het gaat om de volgende maatregelen:
- De slenk aan de oostzijde wordt aan de zuidzijde aangesloten op de Afwatering van de Groenouwe.
- Aan de westzijde wordt de stroomrichting van de Afwatering van de Kranengoor omgedraaid. De Afwatering van de Kranengoor wordt in zuidelijke richting doorgetrokken, onder de Mosselseweg door naar de Baakse Beek.
In 2024 worden betrokken grondeigenaren en pachters rondom de Wildenborch bezocht om afspraken te maken over het inrichtingsvoorstel.
 |
|
|
| |
|
| De Meene, Boswachterij Ruurlo – Baakse Beek en afwatering van de Possebusse |
Op 25 augustus jl. tekenden Arjan Snel (hoofd Staatsbosbeheer Gelderland) en Rudi Gerard (directeur Waterschap Rijn en IJssel) een realisatieovereenkomst met elkaar om in de Meene het watersysteem aan te passen. De Meene is het noordelijke deel van Boswachterij Ruurlo. Het ligt direct ten westen van Kasteel Ruurlo. De bodem van de Baakse Beek wordt hier flink opgehoogd. Het laatste stuk van de Afwatering van de Possebusse wordt gedempt. Water vanuit Ruurlo wordt door een watergang ten zuiden van het spoor afgevoerd. Baks Civiel- en Cultuurtechniek uit Borculo gaat het werk uitvoeren zodra ook de laatste vergunning binnen is en de grond droog genoeg is. Kortom, we staan in de startblokken om te beginnen!
Ondertekening overeenkomst (links Arjan Snel, rechts Rudi Gerard) |
|
|
| |
|
| Wientjesvoort – fase 1: nieuwe slenk in nieuwe natuur rondom Baakse Beek |
Bij Wientjesvoort is het streven om in samenwerking met particulieren grondeigenaren 9 hectare nieuwe natuur in te richten. In het gebied graven we een brede, ondiepe slenk. De slenk blijft nog drie jaar afgesloten van de Baakse Beek. Dit doen we om de inheemse beplanting de kans te geven om te groeien. Zo krijgt de watercrassula géén kans om zich te verspreiden. Watercrassula is een snel oprukkende exotische plantensoort die voorkomt in de Baakse Beek. Deze plant kan in korte tijd dichte matten vormen waardoor inheemse planten worden overwoekerd en niet kunnen groeien.
In 2027 willen we de Baakse Beek tussen de provinciale weg en de spoorlijn dempen. De inmiddels begroeide slenk wordt dan de nieuwe hoofdbeek. Pascal Thijssen (omgevingsmanager Waterschap Rijn en IJssel): ‘Voor de beoogde maatregelen zijn we in gesprek met de betrokken grondeigenaren om realisatieovereenkomsten af te sluiten. In 2024 starten we ook de gesprekken met grondeigenaren in de Medlerlaak, het gebied bovenstrooms van Wientjesvoort. Ook voor dit gebied maken we een watersysteemanalyse (WSA). De WSA laat zien hoe we een robuust watersysteem kunnen maken. Een watersysteem dat water langer vasthoudt, met het oog op droogte, en dat ruimte biedt aan water als het veel regent. Het rapport levert belangrijke informatie voor de gesprekken met de grondeigenaren en pachters in het gebied.’ |
|
|
| |
|
| Landgoed Zelle – Lindense Laak en Hallerlaak |
In de zomer van 2023 wordt het voorontwerp afgerond. Het voorontwerp is besproken met eigenaren en pachters bij het Zelle, Staatsbosbeheer, het Geldersch Landschap, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, provincie Gelderland en de gemeente Bronckhorst. Reacties hebben geleid tot diverse aanpassingen. Aanvullend wordt gekeken naar mogelijkheden om ook buiten de landgoedgrenzen watergangen te verondiepen of te dempen.
Begin 2024 gaan we verder in gesprek met de (grond)eigenaren en pachters in en rondom landgoed Zelle. De plannen worden verder uitgewerkt in een definitief ontwerp. Hiermee kunnen we de noodzakelijke onderzoeken en vergunningsaanvragen in gang zetten. Als alles mee zit, hopen we in 2025 de schop in de grond te zetten. |
|
|
| |
|
| De Wiersse – Zwarte Veen, Kwasomp, Wiersserlaak, Baakse Beek, Afwatering de Wiersse |
| Voor landgoed de Wiersse is een watersysteemanalyse (WSA) gemaakt en zijn een aantal klimaatrobuuste varianten uitgewerkt. Het uitwerken van diverse varianten kost veel tijd omdat we op het landgoed rekening moeten houden met de grachten, vijvers en tuinen. Dat zijn allemaal Rijksmonumenten. Pas als er een variant gekozen is, kunnen we de effecten goed in beeld brengen. Daarom starten we de gesprekken met (grond)eigenaren als er een ontwerp op hoofdlijnen ligt. |
|
|
| |
|
| Landgoed Onstein - Hissinkbeek |
De watersysteemanalyse (WSA) van landgoed Onstein en omgeving is vastgesteld. Ook is er een toekomstbeeld gemaakt van de Hissinkbeek als robuust watersysteem. Helaas is er in het verleden, dwars door het natuurlijke stroomgebied van de Hissinkbeek, een spoorlijn aangelegd. Kruisingen zijn duur om te herstellen. Daarom beperken we het watersysteemherstel voorlopig tot het gebied ten zuiden van de spoorlijn.
Leonieke Heldens (landschapsarchitect Arcadis): ‘Inmiddels zijn we gestart met de verkenning. In een ontwerpsessie met de beheerder van het landgoed zijn kansen en knelpunten genoemd. Ook hebben we een veldbezoek afgelegd om meer te leren over het landgoed en hoe het nieuwe watersysteem daarin zou passen. Onstein heeft grote rabattenbossen en een bijzonder cultuurhistorisch hart. De Franse invloeden van de landschapsarchitect Le Nôtre (hij ontwierp o.a. Versailles bij Parijs) zijn nog steeds zichtbaar. Ook in de lange zichtas van circa 1,2 km en de symmetrische opzet rondom het landhuis.’
Zodra de effecten van het inrichtingsontwerp bekend zijn start het omgevingsteam met de gesprekken in het landelijk gebied.
Landgoed Onstein |
|
|
| |
|
| Overige landgoederen in het gebied |
| Voor de andere landgoederen in het gebied is nog geen geld beschikbaar. Maar dat betekent niet dat er niets gebeurt! |
|
| |
|
| Hackfort: op weg naar een robuust watersysteem |
Op landgoed Hackfort heeft eigenaar Natuurmonumenten een stip op de horizon staan: een robuust watersysteem in combinatie met circulaire landbouw. Udo Hassefras (gebiedsmanager Achterhoek Natuurmonumenten): ‘Dat is iets wat we samen willen doen met de pachters, de huurders en onze buren op Hackfort. Het is een proces dat tijd kost, we zien het als een geleidelijke ontwikkeling. We willen het watersysteem klimaatproof maken. We zien nu dat er een te grote wisseling van waterstanden is: in de winter genoeg/te veel en in de zomer te weinig. Dat kunnen de bomen niet bijbenen. Dus willen we toe naar een watersysteem waarbij we water langer kunnen vasthouden met hogere grondwaterstanden. En dat nieuwe systeem baseren we op kennis van het oude systeem, we kunnen leren van vroeger. Het kan zijn, dat zien we ook op ’t Medler, dat sommige plekken straks te nat worden voor het huidige landbouwgebruik. Daarom willen we het watersysteemherstel het liefst combineren met een omslag van de agrarische bedrijven. We willen de puzzel leggen samen met de boeren en toewerken naar een natuurinclusieve kringlooplandbouw. Die twee processen zouden we graag gelijktijdig oppakken. Maar, zoals gezegd, we nemen de tijd. We doen het samen en we hebben ook de overheid, zoals het waterschap en de provincie, hierbij nodig. Want het kost niet alleen tijd maar ook geld. En dan samen kijken naar wat er kan op Hackfort. Ik hoop dat we de komende 10 jaar stappen kunnen zetten. Het is niet iets wat van vandaag op morgen voor elkaar komt. We kijken graag naar de resultaten op de landgoederen om ons heen en we kunnen daarvan leren. En hopelijk wordt er gelijktijdig ook breder gekeken dan alleen deze landgoederenzone. Het is overal gewenst dat de biodiversiteit erop vooruitgaat.’
Landgoed Hackfort (foto Natuurmonumenten/Laurence Delderfield) |
|
|
|
|
| En verder: |
- Op landgoed De Kieftskamp wil het Geldersch Landschap - vooruitlopend op watersysteemherstel in de toekomst - met spoed stuwen plaatsen om water vast te houden.
- Terwijl De Meene bijna in uitvoering gaat, werkt Staatsbosbeheer aan een visie voor de hele Boswachterij Ruurlo, gelegen aan Baakse Beek en Van Heeckerenbeek.
- Landgoed Suderas heeft zich ook aangemeld voor een vervolgproject. Ze willen graag samen met landgoed Hackfort maatregelen nemen tegen verdroging.
|
|
|
|
| Publieksdag Landgoederenzone: save the date 1 juni 2024! |
Op zaterdag 1 juni 2024 organiseert het projectteam van de Landgoederenzone Baakse Beek een Publieksdag. De Publieksdag is bedoeld om u, als bewoner van het gebied, te laten zien waar we gezamenlijk aan werken.
De dag wordt gehouden in het Kulturhus te Vorden. Daar start rond 11.00 uur een fietstocht. Op de route kunt u ter plekke op drie locaties op landgoed ’t Medler en De Wildenborch, enkele resultaten van het project bekijken. Vanaf 11.30 uur tot 15.00 uur kunt u ook terecht op de informatiemarkt in het Kulturhus.
We staan voor u klaar met informatietafels, kaarten, films en nog veel meer! Zo bent u weer helemaal op de hoogte van wat er gebeurt in het gebied.
Aanmelden:
U kunt zich aanmelden via het mailadres: landgoederenzone@wrij.nl. Vermeld daarbij ‘Publieksdag’, met hoeveel personen u komt en of u wel of niet deelneemt aan de fietstocht. Heel graag tot ziens op zaterdag 1 juni 2024! |
|
|
|
|
