| Casuïstiek: Invasieve groep A streptokokken infectie. |
Naar aanleiding van een recente melding, delen wij met u de volgende casus. Op de post kwam een 6-jarig kind die sinds die dag koorts had. Ze had in de ochtend nog buiten gespeeld, maar kwam na een half uur binnen dat ze niet lekker was. Koorts, hoofdpijn, misselijk en continu overgeven.
Tijdens triage lijkt er sprake te zijn van een kind dat niet goed op vragen kan antwoorden. Echter werd hierbij beoordeeld dat het kind alert was en werd er een V ipv een A gescoord in de AVPU. Een kind van 6 dat niet zelfstandig kan lopen, hoofdpijn heeft, pijn aan nek, bijna continu braakt en eigenlijk alleen maar ligt, geeft een zeer duidelijk toestandsbeeld aan, namelijk ernstig ziek ipv matig ziek.
Bij het consult – dat binnen een uur plaatsvond – kwam er een meisje binnen die continu wegviel en moeite had om op haar benen te staan. Ze had een goede saturatie, een pols van 178/min, verlengde capillaire refill, suf en koorts. Ze is direct naar de kinderarts gestuurd voor verdere beoordeling. Vanuit daar is ze overgeplaatst naar de Intensive Care-kinderen in het Sophia Kinderziekenhuis onder verdenking van een toxic shock syndroom bij mogelijk invasieve groep A streptokok (iGAS).
Infecties met groep-A-streptokokken (GAS-bacterie) komen vaak voor in Nederland. Meestal zijn deze infecties onschuldig, maar soms worden mensen in korte tijd heel erg ziek van een infectie met groep A-streptokokken. De bacterie dringt dan door in weefsels, de bloedbaan, longen of longvliezen, hersenvliezen of gewrichten. In 2022 zijn in Nederland veel meer kinderen tussen 0 en 5 jaar ernstig ziek geworden door een groep A-streptokok dan in de jaren daarvoor. Bij het RIVM zijn in 2022 42 kinderen met deze ziekte gemeld. In elk geval negen van deze kinderen zijn overleden.
Ook in landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Frankrijk zijn vorig jaar meer mensen ernstig ziek geworden door de groep-A-streptokok dan in eerdere jaren. Het is niet bekend hoe dit komt. Wel kunnen mensen met een infectie met een virus, zoals het griepvirus of de waterpokken, een grotere kans hebben een ernstige infectie met groep-A-streptokokken te krijgen. Het kan ook zijn dat meer mensen vatbaar zijn voor de bacterie of voor die virussen. Dit kan komen doordat mensen de afgelopen jaren door de coronamaatregelen minder in aanraking kwamen met virussen en bacteriën. Daarnaast draagt mogelijk de opkomst van een bepaald type van de bacterie (M1UK) bij aan de toename van invasieve groep-A-streptokokken infecties.
Het streptokokkentoxine-gemedieerde shocksyndroom (STSS) is een complicatie van een invasieve GAS-infectie. Meestal betreft dit een wekedelen-infectie, maar ook andere manifestaties van invasieve GAS-infectie kunnen gepaard gaan met STSS. Het wordt gekenmerkt door shock en multi-orgaanfalen als gevolg van capillaire lekkage en weefselschade door inflammatoire cytokines die vrijkomen door streptokokken superantigenen en andere virulentiefactoren. Vaak - maar niet altijd - wordt een GAS-bacterie aangetoond. Soms is het shocksyndroom primair, dat wil zeggen dat er geen infectiefocus wordt gevonden. Patiënten voelen zich ernstig ziek en klagen initieel over algehele malaise, hoge koorts, rillingen, spierpijnen, sufheid of verwardheid en (vaak) diarree en/of braakneiging (‘influenza-achtig ziektebeeld’). Een klein deel van de patiënten heeft als vroeg symptoom bovendien een roodvonkachtige uitslag. De mortaliteit van STSS is hoog, rond de 40%.
Kortom, de kans is klein dat iemand een toxic shock syndroom krijgt obv iGAS, maar alertheid hierop is wel van belang. Let goed op alarmerende symptomen en overleg bij twijfel altijd met een kinderarts. |
|
|
|
