|
|
Nieuwsbrief
Gezonde Leefomgeving
|
|
|
|
|
|
|
Het is al weer bijna kerst. Heeft u ook die berichten gelezen dat het opzetten van een kerstboom en je huis versieren voor kerst goed voor je humeur is? Een mooi voorbeeld van hoe je omgeving je gezondheid kan stimuleren!
Het einde van het jaar is ook een periode van reflectie. Het eerste jaar werken met de Omgevingswet zit er (bijna) op. We hebben veel geleerd en de eerste evaluatie-onderzoeken lopen en leveren nieuwe inzichten op. Wat gaan we daarmee doen? Waar beginnen we met verbeteren?
Ook de Brabantse GGD’en reflecteren. We kijken terug op het benutten van de nieuwe instrumenten in de Omgevingswet voor meer gezondheid. Op de stappen die gezet zijn vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), het Schone Lucht Akkoord (SLA) en het Integraal ZorgAkkoord (IZA). En natuurlijk op succesvolle bijeenkomsten over allerlei thema’s zoals hitte, luchtkwaliteit en de gezonde voedselomgeving. We kijken positief terug, we hebben genoten van de samenwerking met al onze partners en gaan met onverminderde energie aan de slag met alle ontwikkelingen die gezondheid en omgeving verbinden. Zo maken we samen gezond gewoon! |
|
|
| |
|
|
In september en oktober organiseerde GGD West-Brabant twee sessies voor het regioplan IZA: Leefstijl, Leefomgeving en Kansengelijkheid. Het motto: Lijn4: Doe ff gezond. Met deze actielijn willen we de gezondheid van inwoners bevorderen en gelijke kansen creëren. En daar gaan we samen snel mee aan de slag. Met tientallen professionals uit de regio kwamen we met een grote hoeveelheid waardevolle ideeën. Denk bijvoorbeeld aan:
- fiets ff gezond
- iedere gemeente aan de slag met minimaal 1 park dat aantrekkelijk is voor ontmoeten en bewegen
- Citydeal voor de gezonde voedselomgeving.
Tijdens de bijeenkomst bleek dat deelnemers nog veel meer mensen kennen die hieraan een goede bijdrage kunnen leveren. We nodigen daarom iedereen uit om collega’s en samenwerkingspartners mee te nemen bij het vervolg. In de tussentijd werken we de gekozen ideeën uit in concrete stappen. Eind 2024 ligt er een concreet actieplan waar we in 2025 samen mee aan de slag gaan.
|
|
|
| |
|
|
|
|
Wist je dat 24% van het fijnstof (PM2.5) in Nederland afkomstig is van houtrook? Houtrook zorgt voor veel gezondheidsschade en overlast. Het bevat schadelijke stoffen, zoals fijnstof en roet, die fors bijdragen aan luchtverontreiniging in Nederland. Het is voor de gezondheid belangrijk om blootstelling aan houtrook in de woonomgeving te beperken. Hoe meer mensen zich bewust worden van de gezondheidseffecten van houtrook en minder gaan stoken, hoe beter.
De GGD'en vinden het belangrijk om te kijken naar welke maatregelen binnen Brabant nog genomen kunnen worden om de luchtkwaliteit te verbeteren. Iedere verbetering van luchtkwaliteit levert namelijk gezondheidswinst op. Schone lucht is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. We adviseren gemeenten om mee te doen met het Schone Lucht Akkoord om op nationaal, regionaal en lokaal niveau samen aan schone lucht te werken.
In dit filmpje vertelt Marieke van Ballegooij van team Gezondheid Milieu en Veiligheid over de verschillende factoren die de luchtkwaliteit beïnvloeden.
Ook de campagne over houtstook ondersteunen? Gebruik de toolkit. |
|
|
| |
|
|
|
|
Brabanders willen (nog) meer weten over ziekten die overgaan van dier op mens |
Hoeveel weten Brabanders van zoönosen? Het tegengaan van ziektes die van dieren op mensen kunnen overgaan is belangrijk voor de volksgezondheid. In oktober 2024 vroegen de drie Brabantse GGD’en aan hun gezondheidspanels (ruim 9600 panelleden) of ze deze ziektes kennen. En welke voorzorgsmaatregelen ze nemen om verspreiding te voorkomen. Heel relevant, want 70% van de panelleden komt weleens fysiek in contact met dieren.
Uit de resultaten blijkt dat bijna iedereen weet dat dieren ziektes kunnen overdragen aan mensen. De meeste panelleden hebben al een redelijke kennis van zoönosen. Ongeveer 1 op de 3 panelleden is bewust bezig om het verspreiden ervan te voorkomen. Toch geeft de helft aan dat er behoefte is aan meer informatie.
|
|
|
| |
|
|
|
|
Terugblik inspiratiesessie gezonde leefomgeving |
Op 1 oktober vond onze online inspiratiesessie plaats met drie boeiende presentaties, over schone lucht, gezonde voedselomgeving en hitte.
Voor degenen die de sessie hebben gemist of deze opnieuw willen bekijken, is er een terugkijklink beschikbaar.
|
|
|
| |
|
|
|
|
Nieuwe tegel infectieziekten BROS |
Een gezonde leefomgeving kent veel verschillende onderwerpen. Ook het voorkomen dat infectieziekten zich verspreiden in Brabant is essentieel voor een gezonde leefomgeving. Daarom is er een nieuwe tegel infectieziekten toegevoegd aan de Brabantse Omgevingsscan.
Deze tegel geeft informatie over de verspreiding en preventie van infectieziekten en andere ziekteverwekkers. Denk aan teken, eikenprocessierupsen, waterhygiëne en ziekten overdraagbaar van dier op mens. Door het betrekken van gezondheidskennis bij het inrichten van water en groen in de buurt kunnen deze risico’s beperkt blijven.
Benieuwd hoe jouw gemeente kan bijdragen aan een gezondere leefomgeving? Bekijk het GGD-omgevingsadvies en de Brabantse Omgevingsscan en ontdek hoe we samen werken aan een gezondere toekomst. Samen maken we een gezonde leefomgeving mogelijk!
|
|
|
| |
|
|
GALA en gezonde leefomgeving |
Wat zijn de ervaringen van de gemeente Bernheze met het participatietraject bij het opstellen van de omgevingsvisie? En hoe was hierin aandacht voor gezondheid?
Dat deelden we op de landelijke inspiratiedag GALA op 12 september. Tom Keek (projectleider Omgevingsvisie) presenteerde daar ook de tools voor een succesvolle samenwerking voor meer gezondheid in de leefomgeving:
- Organiseer actief bestuurlijk draagvlak met de kracht van meewerken
- Maak van participatie co-creatie
- Leg een stevige basis van feiten en cijfers met de GGD
- Toon visie, lef en leiderschap door een heldere en stevige scope
- Organiseer actief eigenaarschap extern
- Maak de rol(len) van de gemeente scherp in sessies
- Lever bewijs dat je de partners serieus neemt
- Neem initiatief om intern te verbinden
- Ontwikkel een samenbindend en enthousiasmerend concept
- Betrek voortdurend inwoners & ondernemers
Tip voor iedereen die zich bezighoudt met preventie en het bevorderen van de gezondheid en een gezonde leefomgeving: in de Kennisbundel Gezond leven in gemeente en regio ZonMw staan praktische instrumenten, geleerde lessen, stappenplannen en goede voorbeelden over het werken aan gezondheid in de wijk.
|
|
|
| |
|
|
|
|
Rondwandeling langs stadsnatuur in Tilburg |
Op woensdag 4 september kreeg de landelijke GGD-werkgroep Groen, Water en Gezondheid een rondleiding door de gemeente Tilburg. Vanuit de gemeente sloten verschillende collega's aan van onder andere klimaatadaptatie, water en ruimte.
In de zomer 2018 was Tilburg een dag de warmste stad van Europa. Dit schudde de gemeente wakker. Ze zijn actief aan de slag gegaan met het afkoelen van de stad.
De zeer diverse groep maakte een wandeling door de binnenstad langs verschillende locaties met groene voorbeelden. De stadsecoloog vertelde enthousiast over wat er in de binnenstad allemaal aan natuur aanwezig is. We deelden uitdagingen en oplossingen met elkaar. En zagen mooie voorbeelden van bewoners om te vergroenen.
Zelf de stadsnatuur route in Tilburg lopen?
|
|
|
| |
|
|
|
|
Positieve Gezondheid op de tekentafel |
Hoe denk je met verschillende disciplines na over gezondheid bij de ontwikkeling van een woonwijk? Welke vragen stel je als je vanuit professionals en bewoners kijkt naar het ontwerp van de plattegrond? Denk aan: waar is een plek waar onze jongeren mogen zijn en kun je vanuit deze wijk veilig met de fiets naar school?
Inge van den Broek (team GMV) en Eugenie Botden (team preventie & gezondheid) gaven onlangs een workshop Positieve gezondheid op de tekentafel met ambtenaren van de gemeente Etten-Leur. En dat leverde mooie nieuwe inzichten op: "Ik kijk nu met een heel andere bril naar het plan."
Met behulp van de toolkit Positieve Gezondheid op de tekentafel ga je met partners uit het sociale en fysieke domein én met bewoners in gesprek. Samen kijk je naar belangen, behoeften en mogelijkheden volgens de zes dimensies. Aan de hand van een kaart van de wijk, bekijk je in groepen hoe de woon- leefomgeving anders ingericht kan worden. Het resultaat is een ruimtelijke visie met concrete voorstellen en aandacht voor de belangen van alle betrokkenen. Een wijk waar bewoners graag wonen en die hun gezondheid bevordert!
Wil je meer weten over deze toolkit: neem contact op met Inge van den Broek en/of Eugenie Botden.
|
|
|
| |
|
|
Vul de vragenlijst planetaire gezondheid in |
De 3 Brabantse GGD’en doen, in samenwerking met Radboudumc, onderzoek naar planetaire gezondheid. Wat vinden gemeenten van dat thema? Worden hierin stappen gezet? En welke rol wordt er verwacht van de GGD? Helpt u ons door het invullen van de vragenlijst?
Onze gezondheid is onlosmakelijk verbonden met onze leefomgeving. Dat is breder dan de omgeving dichtbij. Het betreft ook de gezondheid van onze planeet. Door bijvoorbeeld opwarming van de oceanen veranderen de luchtstromen en daarmee het klimaat. We merken nu al extremer weer. Dat raakt ons allemaal. De wisselwerking tussen de gezondheid van de aarde en die van de bewoners ervan wordt ook wel planetaire gezondheid genoemd.
De gevolgen van de achteruitgang in planetaire gezondheid is via vele, soms onverwachte, wegen merkbaar. Wist je bijvoorbeeld dat ziekenhuizen in Nederland last hebben van een tekort aan infuuszakken als gevolg van de overstromingen na orkaan Helene in september? Met als mooie duurzame oplossingen dat medicijnen gegeven worden zonder infuuszakken en steeds meer ziekenhuizen lokaal infuuszakken laten maken?
Maar… de méést duurzame zorg is de zorg die niet geleverd hoeft te worden. Niet geleverde zorg geeft immers geen uitstoot. En een gezondere leefomgeving voorkómt ziekte. Inzet op preventie is dus essentieel. En laat dat nou net een taak zijn van de GGD!
Vul de vragenlijst in en vraag je collega's dit ook te doen. We zien graag jullie antwoorden tegemoet zodat we ons kunnen inzetten voor een gezonde toekomst. Alvast bedankt! |
|
|
| |
|
|
|
|
Belevingsonderzoek vliegveld Eindhoven |
Ernstige geluidhinder en slaapverstoring door vliegverkeer is bij omwonenden van luchthaven Eindhoven in 2023 niet toegenomen sinds de vorige meting in 2018. In de jaren daarvóór (2012-2014-2018) was wel een stijging zichtbaar. Deze positieve verandering lijkt ingezet na Proefcasus Eindhoven Airport in 2018-2019.
In het onderzoeksgebied van tien gemeenten rond de luchthaven is in 2023 gemiddeld 14% van de inwoners ernstig gehinderd door geluid van vliegverkeer. Dit aandeel is vergelijkbaar met het aandeel in 2018 (15%) en 2014 (13%), maar hoger dan in 2012 (9%). Ernstige slaapverstoring ervaart 7% van de omwonenden; dit is vergelijkbaar met 2018 (8%), maar hoger dan in 2014 (5%) en 2012 (3%).
Na de Proefcasus Eindhoven Airport in 2018-2019 is een (voorlopige) stop op de groei van het aantal burgervliegbewegingen afgekondigd. Daarnaast is ingezet op minder vluchten aan de randen van de nacht. Bovendien is het Luchthaven Eindhoven Overleg ingericht, dat meer dan de oude overlegstructuur is gericht op open communicatie met alle belanghebbenden |
|
|
| |
|
|
|
|
Green Deal Duurzame Zorg 3.0 ondertekend |
De Brabantse GGD’en werken actief aan een duurzamere en gezondere leefomgeving voor alle inwoners. Onlangs hebben GGD Hart voor Brabant en GGD West-Brabant de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 ondertekend. Samen met GGD Brabant-Zuidoost, die deze deal al eerder ondertekende, zetten wij een belangrijke stap richting een duurzame toekomst. Dit gebeurde tijdens een landelijk ondertekenmoment, georganiseerd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in de Jaarbeurs Utrecht. We voegden bovendien een bijlage toe aan de Green Deal, specifiek gericht op de werkwijze van de GGD’en, om zo onze duurzaamheidsdoelen verder te versterken. |
|
|
| |
|
|
Je ontvangt deze email als relatie van de GGD West-Brabant, GGD Hart voor Brabant en de GGD Brabant-Zuidoost.
Is deze email naar je doorgestuurd? Meld je dan aan voor deze nieuwsbrief.
|
|
|
| |
|
|
|
|
Reitseplein 3, 5037 AA Tilburg
|
|
|
| |
| |
|
|
|
