|
In het vorige Quadraam Nieuws maakte je kennis met Kevin van der Pol, docent Nederlands en ICT-innovator bij het Lorentz Lyceum. Kevin is betrokken bij NOLAI, het Nationaal Onderwijs Lab Artificial Intelligence, waarvan Quadraam partner is. Hoe zet Kevin AI in tijdens zijn dagelijkse werk als docent?
Je gebruikt AI dagelijks in en rondom je lessen. Kun je daarover meer vertellen?
“Ik ben eerst gaan ontdekken hoe AI mijn werk kon vergemakkelijken, door ChatGPT lessen te laten ontwikkelen. Daarna ben ik AI als nakijkhulp gaan gebruiken: ik voerde zakelijke brieven van leerlingen en een beoordelingsmodel in en vroeg ChatGPT om op een toegankelijke manier feedback te geven. Daaruit kwamen heel mooie punten, die ik zomaar zelf had kunnen bedenken, alleen was dat nu in één minuut klaar. Op dit moment zet ik AI steeds meer in als leerbuddy/tutor voor leerlingen.”
AI als leerbuddy? Vertel!
“Ik help leerlingen AI in te zetten voor zelfstandige leermomenten. Ze vragen aan ChatGPT bijvoorbeeld ‘leer mij door middel van vier gevarieerde opdrachten het naamwoordelijk gezegde aan’. Vervolgens vragen leerlingen mij of ik even meekijk of het goede opdrachten voor hen zijn. Nadat zij de opdrachten gemaakt hebben, kijkt ChatGPT deze automatisch na en krijgt de leerling automatisch de nodige tips. We zitten nu in de beginfase; leerlingen moeten de leervragen nu nog zelf invoeren. In de toekomst verwacht ik dat leerlingen ook automatisch de juiste opdrachten voorgeschoteld krijgen; dan is bijvoorbeeld ChatGPT de bron, maar bouw je hier als docent een bepaalde schil omheen met behulp van een zogenaamde teacher-bot. Dat bestaat al.”
AI is dus bij uitstek geschikt voor lesdifferentiatie?
“Ja, de opdrachten zijn helemaal afgestemd op waar de leerling zich bevindt in het leerproces. Bovendien kun je differentiëren op werkvorm. Stel dat een leerling niet zo goed is in rijtjes leren, dan vraag je om een wat meer speelse opdracht of een samenwerkingsvorm. Dat is allemaal heel makkelijk in te voeren en eruit te halen. Ik pas dit al toe in ongeveer 1 op de 3 lessen.”
Hoe vinden leerlingen dit?
“Grappig. Ze denken in eerste instantie dat ze iets stouts aan het doen zijn. ‘Meneer, u gebruikt ChatGPT. Dat mag toch niet?’ Ik vraag dan ‘Waarom niet?’ Als de leerling dan zegt ‘Omdat die standaard het antwoord geeft’, zeg ik: ‘Maar wat heb jij aan alleen het antwoord? Heb je dan iets geleerd?’ ‘Nee’, klinkt het dan. Ik: ‘Nou, dan gebruik je het toch als leermethode of leerbuddy? En dan leg ik uit hoe ze dit kunnen doen. Naast gepersonaliseerd leren, brengt AI dus ook variatie én draagt het bij aan ‘leren leren’. Leerlingen denken na over ‘hoe kan ik iets leren?’ Heel mooi om mee bezig te zijn.”
Kent het gebruik van AI ook risico’s?
“Het is belangrijk om de balans te bewaken tussen digitaal en fysiek onderwijs. Wat leuk is: je kunt uit ChatGPT ook allerlei spelvormen halen waardoor je met elkaar in de klas iets leert. Je kunt daarmee oneindig variëren. Daarnaast zijn er natuurlijk ook discussies over de veiligheid. Die gaan soms heel ver. Het is belangrijk dat we ons afvragen wat de impact is op onze dagelijkse (school)bezigheden. Ik vraag leerlingen nooit zelf een account op een chatbot te nemen. Zij kunnen overigens gewoon gebruik maken van Bing Chat via hun school-account.”
Hoe denk je dat ouders van leerlingen tegen deze ontwikkeling aankijken?
“Ik kan me voorstellen dat mensen - ouders, maar ook collega-docenten - in eerste instantie wat sceptisch zijn. Want je kunt AI nu eenmaal makkelijk je huiswerk laten doen. Het is dus heel belangrijk dat je het gebruik ervan reguleert. Dat kun je doen door opdrachten zó specifiek te maken, dat ChatGPT deze niet kan uitvoeren. Voeg aan een profielwerkstuk bijvoorbeeld een lokale component toe en betrek daar echte mensen bij, zodat het een unieke opdracht wordt. Dat is een onmogelijke opdracht voor ChatGPT! Bijkomend voordeel: je maakt het onderwijs op deze manier meer praktijk- en onderzoeksgericht.”
Staat er over 10 jaar een robot voor de klas?
“Nee hoor, dat verwacht ik niet. Ik zie AI als een rechterhand voor de docent. Het is een technologie die taken die nu veel tijd kosten, kan overnemen. Lesvoorbereiding, planning, toetsing. Het persoonlijke contact tussen docent en leerling krijgt daardoor nog meer ruimte.”
Zijn er praktische boeken over dit onderwerp?
“Een absolute aanrader vind ik het boek ‘Chatten met Napoleon’ van Barend Last. Hij beschrijft heel simpel wat AI is en welke effecten het heeft, welke werkvormen er zijn en hoe je bestaand onderwijs omzet in lesvormen die geschikt zijn voor leerlingen die bekend zijn met bijvoorbeeld ChatGPT.”
Interessante bijeenkomsten:
Ben je enthousiast geraakt door Kevins verhaal? Ga aan de slag met ChatGPT en deel je ervaringen met je collega’s. Heb je vragen over het praktische gebruik van AI? Of heb je een concrete AI-onderzoeksvraag? Mail Kevin: k.vanderpol@lorentzlyceum.nl. |
