|
 Struikelen en opstaan: het verhaal van Toon
Op uitnodiging van de Nederlandse GGZ bevond ik me in een filmzaal, omringd door de indringende levensreis van Toon. De vraag die centraal stond: ‘Mag je struikelen in het leven?’ Toon, een man die vaak is gestruikeld door de wispelturige hand van het lot. Zijn vroege jaren werden gekenmerkt door turbulentie. Hij belandde al vroeg in een jeugdinrichting wegens ontoelaatbaar gedrag. En thuis waren verslaving en geweld de norm. Toon was een kind dat al vroeg zijn eigen pad bewandelde en al snel verstrikt raakte in het web van diefstal en misdaad. Hij heeft in zijn leven vele gevangenissen van binnen gezien. Maar te midden van deze duisternis doemde tijdens zijn tijd in een jeugdinrichting een lichtpunt op in de gestalte van juffrouw Bep. Zij was een zeldzame bron van warmte en steun in een kille wereld.
Eenmaal weer thuis bleef de cyclus van geweld en misdaad hem toch weer omringen, als een onontkoombare schaduw. Want thuis was helemaal geen hulp georganiseerd en verviel hij in zijn oude patroon. Toon werd bendeleider in de georganiseerde misdaad en werd hiervoor zwaar gestraft. Echter, in detentie vond Toon iets wat hij daarvoor nooit had gekend: hoop. Psychomotorische therapie, muziek, gesprekken: allemaal gereedschappen die hem hielpen zijn innerlijke demonen te temmen. “Elke dag heb je weer een nieuwe kans om er wat van te maken,” sprak Toon, een mantra dat als een rode draad door zijn verhaal liep. Zijn positieve kijk op het leven bleek zijn kracht te zijn, zelfs te midden van de diepste duisternis. Terugkeren naar de maatschappij was echter geen gemakkelijke opgave. De stigma’s die zijn pad bezaaiden, maakten het vinden van een plek in de wereld een haast onmogelijke taak. Maar Toon weigerde zich bij deze realiteit neer te leggen. Hij keerde terug naar justitie met een brandende vraag: hoe kunnen we dit veranderen? En zo werd hij ervaringsdeskundige in herstelgerichte detentieprogramma’s, waarbij de focus lag op het herstellen van de schade die was aangericht en het creëren van bewustwording. Maar herstel stopt niet bij de individuele dader. Het omvat ook het herstel van relaties met het netwerk van de gedetineerde: familie, vrienden en de bredere gemeenschap. Door deze banden te versterken, creëren we een omgeving die de re-integratie na detentie bevordert en de kans op recidive verkleint.
Toons inzet en toewijding bleven niet onopgemerkt. Uit Engeland ontving hij de prestigieuze Redemption & Justice Award voor zijn baanbrekende werk. De maatschappij staat nu voor een uitdaging: hoe kunnen we ons aansluiten bij dit programma van herstel? Hoe kunnen we de hand reiken naar degenen die zijn gestruikeld, en hen helpen op te staan? De weg ernaar toe zal niet gemakkelijk zijn, maar zoals Toon ons leerde: elke dag biedt een nieuwe kans om te bouwen aan een betere toekomst. Laten we die kans omarmen en samen streven naar een wereld waarin struikelen slechts een tussenstop is op de weg naar herstel.
Op 18 april is tijdens het OGGZ-seminar Noord-Holland-Noord de workshop ‘Herstelgericht detentieprogramma’ gehouden. De vraag is: ‘Hoe sluiten wij als maatschappij aan op dit programma?’ Dit is een grote uitdaging. Ga jij die uitdaging aan?!
Michael Willemsen
Teamleider OGGZ Vangnet & Advies GGD Hollands Noorden
|
